Home > Op-ed | To bottom

Ay, ay! ranggas ti PNP ken Lepanto

Ranggas ti sungbat ti Lepanto Consolidated Mining Company iti napinget a welga dagiti mangmangged babaen ti Lepanto Employees Union. Nagrugi dagiti naranggas a dispersal kadagiti picket lines manipud idi June 14. Ti sinmaruno a dispersal ket naisayangkat idi Hunyo 17 ken 18. Kadagiti dispersal a naiyaramid, nagtitinnulong ti security force ti kompanya babaen iti panagdaulo ni Col. Wilhelm Doromal ken ni Col. Ernesto Gaab iti PNP. Ti kaudian a dispersal ket naisayangkat idi Hulyo 2. Komon nga obserbasyon ti panangisayangkat ti PNP ken security force ti kompanya iti parbangon, kasla da agtatakaw a rumaut iti rabii. Dagus met a napagsaganaan dagiti mangmangged ken kapamilya da daytoy a kasasaad. Karkaro nga inmaktibo dagiti babbai babaen iti Tignayan dagiti Babbai iti Minasan ti Lepanto (TBML) ket isuda payen ti nangnangruna a sumango iti panawen ti dispersal.

Alas tres ti parbangon ti rimmautan dagiti PNP idi Hulyo 2. Nakaabongot dagiti PNP a nangrabsut kadagiti agpikpiket idiay Sapid kasta met dagiti nasalawda a mangmangged iti dayta a rabii. Nagtutokda iti paltog, nagkugtar ken nagdanog da. Inaramid ti PNP babaen iti kumand ni Col. Gaab dagitoy a kinaranggas iti sangoanan dagiti agik-ikkis a babbai a nanggeg nanipud Sapid inggana Tubo. Kasda maparti nga ayup ti nangyarigan dagiti PNP ken Security Force ti kompanya kadagiti tiniliwda a welgista. Gapu iti naimatangan dagiti agpik-piket a babbai iti pasamak, naglabusda a nangilunlunod iti sakit ti nakemda kadagiti naranggas ken kasla agmauyong a PNP ken armado ti kompanya.

19 a mangmangged ti iligal a tiniliw dagiti PNP. Pinadas dagiti babbai a guyuden dagiti naarestar ngem pati isuda ket naiwalin iti kinarungsot dagiti armado, naka-abongot ken awanan nameplate a PNP ken security force ti kompanya. Dayta a pasamak ti karkaro a nangpabileg iti pammati dagiti babbai a nagbalin a private army ti kompanya ti PNP.

Nasipnget man, sinurot a dagus ti babbai dagiti 19 a mangmangged a naibalud idiay munisipyo. Saan ida a pinastrek ti PNP ta di pay kano oras ti panagbisita. Insungbat met dagiti babbai a dis-oras met ti panagtiliw da ken inrengreng da ti kina-awan ti warrant of arrest. Siningir da no ania ti kaso dagiti natiliw. Ti sungbat ti PNP ket mandar kano ti gobyerno, DOLE ken kompanya.

“Anian a kinadangkok ti agdama a gobyerno ta dagiti gayam kapitalista ti mapaboran iti risirisan ti kompanya ken mangmangged?”, kuna dagiti babbai nga agsangsangit iti pungtot da. ”Nakalawlawag a human rights violation”, intuloy da nga inyikkis.

Idi lumawlawag nagsangpet dagiti umili ti Mankayan tapnu tumulong kadagiti nabalod a welgista. Kaaduan ket umariwawa ken agpungpungtot a babbai. Nagpiket dagiti umili iti munisipyo ket inpukkaw da nga ibulos ti PNP dagiti balud ta saanda a kriminal. Inpinget da a nainkalintegan dagiti ar-aramidenda a welga. Di pinaruar dagiti babbai ti lugan ti PNP. Nagrason ti PNP nga apan da umarayat iti nangngeg da a putok diay Palasaan. Inpilit dagiti babbai a saan da a paruaren ti lugan ti PNP tapnu saan da a mapan manen agranggas idiay picket line. Nagballigi ti panagbarikada dagiti babbai isunga nagmalem a di rimmuar ti lugan ti PNP. Iti malem adda manen rinabsut dagiti PNP idiay Sapid nga inayonda koma kadagiti balud ngem binarikadaan dagiti umili ket inagaw dagiti babbai dagiti mangmangged iti lugan ti PNP. Binarikadaan pay ti umili ti kompanya a mangipan iti darumda iti munisipyo. Napaut a noise barrage ti insayangkat dagiti babbai. Pinagtitinnulonganda a ginun-gon ti ruangan ti munisipyo tapnu piliten ti PNP a palubusan dagiti inbalod da a mangmangged. Siningir dagiti babbai dagiti pulis iti rebbengenda a mangpatalinaed iti kappia ken talna, saan nga agranggas kadagiti mangmangged. Insingirda a buwis ti umili ti mangsu-sueldo kadagiti pulis.

Idi agsapa ti Hulyo 3, nangisayangkat ti TBML ken Innabuyog iti mobile public announcement iti poblasyon ti Mankayan. Inpanawaganda ti suporta iti makabulanen a welga. Iyaw-awisda a mapan dagiti umili idiay munisipyo ta kitaenda dagiti 19 a naibalud ken tapno isayangkatda ti maysa a programa ti panangkondenar iti ranggas ti kompanya, DOLE ken PNP. Inyawis dagiti tagasarita a babbai ti panagmaymaysa dagiti umili ti Mankayan tapnu labanan ti nakarkaro payen ngem martial law nga aramid dagiti PNP ken LCMC a kinaranggas. Alas-tres iti malem idi nawayawayaan dagiti 19 a naibalod. Timmulong iti panangparuar kadagiti naibalod ti 5 nga abogado a mairamanan da Attys. Cheryl Daytec-Yangot ken Maryjane Bayang, pareho a kameng iti Gabriela Legal Support Group.

Naminsan manen a pinaneknekan dagiti babbai ti tured ken bilegda iti kinaranggas nga ar-aramiden ti kapitalista ken aso-asona a DOLE ken PNP. Saan a matawaran dagiti sakripisyo ken suportada kadagiti madangdangranan ken magun-gundawayan nga asawada. Iti napinget a kaaddada iti picketline ken tulongda iti pannaka-implementar ti liquor ban ken mangisigurado iti makan kadagiti picketline. Kangrunaan kadagiti miembro ti Timpuyog ti Babbai iti Minasan a Lepanto. Dakkel a panagsaludo ti idanun ti Innabuyog-Gabriela ken Gabriela Womens Party List kadagiti napipinget a lideres ken miembros ti TBML, mangmangged ken opisyales ti LEU agraman dagiti inosente nga annakda nga iramraman latta ti kompanya nga ipe-presyur iti uneg ti pagadalan. Ited mi ti todo-suporta mi enggana magun-od ti nainkalintegan a kiddaw yo iti sweldo ken dadduma pay a benepisyo. #

Home > Op-ed | Back to top