Home | To bottom

Pablaak ti ORNUS iti kabuklan nga isyu ken problema sagsagrapen ti Asosyasyon nga ARIA ken ti serbisyuna a pasayak

August 20, 2005

Mannalon pagayosenen ti danum, re-organisasyon ti solusyon!

Dawaten ken singiren ti sosyal nga obligasyon ti gobyerno babaen ti nia nga agrebbeng a mangsimpa ken mangpasayaat iti irigasyon tayo!

Saan a mailadawan ti agtultuloy ken agrikrikos a kinarigat a sagsagabaen ti kaadduan nga umili a mannalon. Nalawagen iti naunday a pakaistoryaan ken kapadasaan ti umili a Pilipino nga iti agdama a sistema a mala-kolonyal ken mala-pyudal ditoy pagilian ket lallalo pay nga idagelna ti industriya ti agrikultura ditoy pagilian tayo a Pilipinas.

Dagiti saan a mailibak nga kongkreto a realidad ken kasasaad dagiti umili a mannalon ditoy pagilian ket agtaltalinaed a problema ti kinaawan ken inggana kurang ti kabukodanda a daga/talon, agtultuloy met ti kinangatu ti abang-renta ti daga a suksukayenda kasta pay met ti nangatu a painteresan ti utang wenno usura ken dagiti saan agpatingga nga ingatngato dagiti farm inputs ken ti agtaltalinaed a kinababa ti presyo ti produkto’t-talon ken tegged-talon, karaman pay dita ti sabidong ti karayan nga epekto ti dadakkel a minasan.

Kagiddan ti nakirang ken limitado a serbisyo publiko ti gobyerno agraman ti panagtaltalinaed ti burukrasya ken korupsyon dagiti serbisyo a mainaig iti irigasyon ket saanda met a nailisi kadagitoy a parikut ti kagimongan. Ti madama a pakaseknan ken problema ti pasayak nga inwanwan ken impataray ti Abra River Irrigation (ARIA) ket manipestasyon laeng ti kabuklan nga agrarraira a problema ditoy pagilian lallalo ti tungtungan iti ekonomya ken politika. Ngem nalawag a daytoy a partikular a problema ti pasayak ket mas dua ti makita tayo nga agrebbeng batay kadagiti internal ken organisasyunal a basaran.

Umuna, nalawag ken kongkreto a realidad a dagiti saan a nabotosan nga opisyales ti ARIA ti nagtaudan ti parikut ken sagsagrapen ti asosasyon nga ARIA ti agdama. Ti agarup agsangapulo a tawen ket ado dagiti iregularidad ken maanomalya nga inar-aramidda. Kangrunaan ditoy ti iligal a panang-amendar ti Constitution of By-Laws (CBL) ti Asosasyon, ti kinaawan ti eleksyon babaen ti general assembly, ti iligal a panangdisponir-panang-ilaku kadagiti heavy equipment ti Asosasyon, ti illegal a panangikkat kadagiti kameng-miembro ti Asosasyon, ti panangswitik, panangidadanes ken panangidarum kadagiti kameng-mannalon. Mapapati ti dadakkel a kantidad ti kwarta ti kinunniber dagitoy a bugos-saan nabutosan nga opoisyales ti ARIA agraman dagiti dadakkel met laeng nga kantidad nga inpaay ni kongressman kasta met dagiti pasilidad nga inted dagiti ahensya ti gobyerno, ken ti iliegal a panangparenta ti compound ti pasdek ti ARIA agraman dagiti lote farm demo ket mapapati metten nga dinisponirda. Laksid dagitoy nga anomalya nabaybay-an ken saandan nga inas-asikaso ti kasasaad ti pasayak nga inggana itatta ket graben a napirdi gapo iti gabor, siltasyon ken, reggaay gapu ti kina-inutil ken saan a nasayaat a pammalakadda ti pasayak a serbisyu publiko.

Ti bangir daytoy adda ti commitment ti National Irrigation Administration (NIA) – Abra a tumulong a pasayaatenna ti istruktura ti irigasyon kas nailanad ti Memorandum of Agreement (MOA) idi January 26, 1996. Ngem uray met ti ahensya ket makita a nagkurang inggana saan na unay nga ikankano ti sosyal ken publiko a serbisyu nga akemna. No buklen tayo ti mas nalawlawa a buya kasilpo ti serbisyo publiko ket makuna tayo nga adda galadna nga panangbaybay-a daytoy ti gobyerno.

Ti gobyerno ket basaran a serbisyo na ti irigasyon ken tulong suporta daytoy kadagiti mannalon, ngem inggana ittatta makita a kurang wenno limitado ti serbisyo publiko ti gobyerno. No maminsan adda panagdua-dua ti mannalon gappuenta addan dagiti basaran a kapadasan no saan tayo nga agliro daytoy a pasayak ket inruswat ti NIA idi damo ngem gaputa nagpatingga a kanal ken saan nakompleto simrek ti simbaan Katoliko ti Abra babaen kenni Bishop Espueller ken ti direkta a tulong ti MESSERIOR, maysa nga organisasyon dagiti Obispo Katoliko iti Germany, ket napagbalin daytoy a pasayak tayo. Sadiay Lagayan-Lapaz-Danglas irrigation canal inggana itatta ket saan pay a nagserbi kadagiti kaadduan a mannalon sadiay. Isunga saan a mabalaw dagiti mannalon no agkedkedda a saan pay nga ireclassify ti irigasyon kalaksidan nga ti MESSERIOR ti project holder babaen ti Diocese ti Bangued iti nagan ni Bishop Artemio Rillera , ti agrebbeng ken obligado para ti pannakasalbar met laeng ti Asosasyon ken serbisyo ti pasayak batay ti MOA idi January 26, 1996.

Isunga ti kadawatanmi a mannalon ket umuna pagayosen ti danum. Maikaddua, dawaten ti obligasyon ti gobierno babaen ti NIA-Abra tapno irehabilitate ken isimpa ti struktura ti pasayak. Maikatlo, putaren ken pormaen ti maysa a Task Force Salbar-Irigasyon kas nyutral a grupo a mangisayangkat ti General Assembly. Ngem sakbay nga iruswatna daytoy, kasapulan pay ti silulukat ken siwawaya nga rehistrasyon, nainkalintegan a inbentaryo ken auditing kadagiti amin nga sanikkua ti Asosasyon. Draft ti paglintegan a baro nga umataday ti agdama a kasasaad ti mannalon ken election committee para ti aktwal nga General Assembly kasta met transisyon ti TFS para ti capability building dagiti mannalon inggana nga malusaw met laeng ti papel kalpasan a mairamid dagiti addang para ti self-reliance. Awisen ti simbaan, gobierno-ahensya, NGO, PO ken indibidwal nga makipaset daytoy a ganwat.

Agbiag dagiti umili a mannalon! Agbiag ti umili a Pilipino nga agbirbirok ti wayawaya ken hustisya! #

Home | Back to top